Brak witaminy B3 w organizmie może być powodem wielu dolegliwości i chorób. Większość z nich w ogóle nie jest przez nas łączona z niedoborem witamin, szukamy raczej innych przyczyn usprawiedliwiających ciągłe zmęczenie, apatię, bezsenność, nadwrażliwość nerwową, migreny, mdłości, czy biegunkę. Niedobór niacyny (inna nazwa witaminy B3) może powodować zmiany skórne, przebarwienia, trądzik, owrzodzenia ust, przyczynia się też do rozwoju grzybicy w organizmie. Do najpoważniejszych skutków braku tej witaminy należy depresja, schizofrenia, ADHD.

Niedobór witaminy B3 a choroby

Brak niacyny powoduje choroby związane głównie z układem nerwowym:

• ogólne osłabienie,
• bezsenność,
• bóle głowy,
• trudności z pamięcią,
• zaburzenia w działaniu układu nerwowego: agresywne zachowanie, wybuchy złości, niepokój, depresje, nadmierna aktywność (ADHD dzieci żyjących na słodyczach),
• zaburzenia procesu oddychania komórkowego.

Drugą grupą dolegliwości są choroby skórne:

• pogorszenie stanu skóry,
• choroby skórne,
• owrzodzenie warg i ust,
• przebarwienia (plamy) na skórze,
• pelagra - tzw. rumień lombardzki, objawiająca się zapaleniem skóry oraz zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego,
• zwiększona wrażliwość skóry na światło słoneczne,
• drożdżyce.

Zapotrzebowanie na witaminę B3

Dzienna dawka witaminy jest różna, w zależności od wieku i poziomu aktywności organizmu:

• dzieci młodzież – 5-12 mg,
• dorośli – 6,6 mg / na każde 1000 zużytych kcal,
• osoby wykonujące ciężką prace fizyczną oraz kobiety w ciąży – dawka zwiększona o 3-6 mg.

Dzienna dawka nie powinna być przekraczana, gdyż jej nadmiar może być tak samo szkodliwy, jak niedobór. Zbyt duże ilości niacyny powodują m.in.:

• bóle głowy,
• mrowienie,
• zaczerwienienie skóry,
• swędzenie głowy,
• szum w uszach,
• niestrawność,
• niewydolność wątroby,
• arytmię serca i psychozy,
• utratę łaknienia,
• nadmierne stężenie kwasu moczowego,
• zwiększenie zawartości glukozy w osoczu,
• rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Niacyna w profilaktyce zdrowotnej

Omówiliśmy już jakie skutki niesie ze sobą niedobór lub brak witaminy B3. Warto pilnować, aby zapotrzebowanie na niacynę było zaspokajane, gdyż dbałość o jej prawidłowy poziom nie tylko zapobiega wymienionym dolegliwościom, ale również pozwala pozbyć się wielu dysfunkcji. Witaminę można też przyjmować profilaktycznie (najlepiej za wiedzą i pod kontrolą lekarza) profilaktycznie. W ten sposób możemy ustrzec się przed:

• bólami menstruacyjnymi,
• nieregularnymi menstruacjami,
• problemami skórnymi,
• bólami migrenowymi,
• problemami z krążeniem,
• wysokim ciśnieniem krwi,
• zawrotami głowy w syndromie Meniera,
• zajadami,
• wysokim poziomem cholesterolu,
• szumami w uszach,
• niektórymi rodzajami cukrzycy,
• świszczącym oddechem w astmie.

Witamina B3 zwalcza infekcje grzybicze

Obecność drożdżaków Candida albicans w naszych organizmach to nic wyjątkowego. Nosi go co drugi człowiek. Dopóki jego kultury nie są wielkie, nie jest dla nas specjalnie szkodliwy. Jednak wraz z utratą witaminy B3, może dojść do rozwoju grzybicy.

Drożdżaki mogą być bardzo niebezpieczne dla osób chorujących na AIDS, pacjentów po przeszczepach narządów lub będących w trakcie chemioterapii. Mogą zaatakować cały ustrój, a osłabionemu organizmowi trudno się przed nimi bronić.

Jak działa witamina B3?

Pod jej wpływem zostaje zablokowany enzym deacetyalza Hst3p, który drożdżaki wykorzystują do wzrostu. W trakcie badań, okazało się, że niacyna nie tylko hamuje aktywność enzymu, ale i blokuje geny odpowiedzialne za rozwój drożdżaków. W efekcie drożdżaki osłabiały się, dochodziło do zaburzenia struktur DNA i dalszy wzrost kolonii stawał się niemożliwy.

Witamina B3 jest skuteczna nie tylko w przypadku drożdżaków Candida albicans. Hamuje także rozwój innych grzybów, np. kropidlaka (Aspergillus fumigatus). Kropidlak jest szkodliwym grzybem atakującym skórę oraz płuca, wzmaga też ataki astmy oskrzelowej.

Wpływ witaminy B3 na łagodzenie chorób związanych z układem nerwowym

O zaopatrzenie organizmu w niacynę powinny zadbać osoby, które często miewają migreny. Ta witamina powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, dzięki temu bóle są łagodniejsze lub ustępują. Jednocześnie warto pamiętać o ograniczaniu substancji blokujących przyswajanie witaminy, w tym cukru.

Witamina B3 działa łagodząco na nerwy, poprawia też stan psychiczny. Dzięki niej łatwiej usypiamy i jest to sen dobrej jakości (głęboki i nieprzerwany), wpływa na nas odprężająco i uspokajająco.

W medycynie witaminę B3 stosuje się leczniczo przy zaburzeniach psychicznych, zwłaszcza w przypadku schizofrenii. W tej chorobie brak niacyny odgrywa istotną rolę, niedobór witaminy B3 określa się jako stan schizofreniczny.

Niacyna wspomaga układ krwionośny

Obecność witaminy B3 korzystnie wpływa na jakość krwi, zmniejsza ilość cholesterolu LDL („złego cholesterolu), zwiększa zaś poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Przyjmowanie dziennych dawek tej witaminy pozwala zminimalizować ryzyko chorób serca i naczyń krwionośnych. Niacyna jest niezbędna przy produkcji przez organizm czerwonych ciałek krwi, ponadto rozszerza naczynia krwionośne, bierze też udział w procesach, które dają nam energię do działania.

Leczenie pelagry

Witamina B3 bierze udział w leczeniu osób chorych na pelagrę. To stosunkowo rzadka choroba o charakterystycznych objawach, takich jak:

• zaczerwienienia i zmiany skórne, które objawiają się plamami i pęcherzami,
• biegunka,
• bóle głowy,
• stany depresji,
• bezsenność,
• demencja,
• pelagra może doprowadzić ostatecznie do śmierci.