Kwas askorbinowy ma dobroczynne działanie na cały nasz organizm. Nie potrafimy wytworzyć go samodzielnie, w odróżnieniu od większości zwierząt, zatem musimy tak urozmaicać jadłospis, by nagromadzić wystarczające ilości tej witaminy.

Czym grozi niedobór witaminy C?

Niedostateczne ilości kwasu askorbinowego w organizmie grozi poważnymi konsekwencjami. Do najbardziej znanych należą: Szkorbut, samoistne krwawienia, uszkodzenia naczyń krwionośnych, krwawe wybroczyny, złe gojenie i odnawianie się ran, rozpulchnienie dziąseł, zmiany w zębach, bolesność stawów i mięśni, obrzęki kończyn, osłabienie, utrata apetytu, obniżenie wydolności fizycznej, depresja, osteoporoza, niedokrwistość mikrocytarna niedobarwliwa, nadczynność gruczołu tarczowego, zaburzenia neurologiczne, wtórne infekcje, schorzenia żołądka, zapalenie błony śluzowej, przedłużenie okresu zaziębienia organizmu i trudności w leczeniu zakażeń. Ważne jest, by nie zaniedbywać stałego uzupełniania diety o tę witaminę, gdyż nawet niewielkie niedobory prowadzą do wymienionych wyżej chorób. Całkowity i długotrwały brak witaminy C może prowadzić nawet do śmierci.

A co niesie ze sobą nadmiar kwasu askorbinowego?

Witamina C nie jest dla nas toksyczna, nie jest też immunogeniczna. Nie oznacza to jednak, że możemy przyjmować dowolne i nieograniczone dawki tej substancji. Nadmiar witaminy C może powodować dolegliwości żołądka, wywoływać nudności, biegunkę, wymioty, czy wysypkę skórną. Drastyczne obniżenie przyjmowanej dawki (po jej intensywnym przyjmowaniu) może zaś zmniejszyć odporność organizmu. Przyjmowanie witaminy C nie jest zalecane dla osób ze skłonnościami do tworzenia się kamieni nerkowych lub chorych na hemochromatozę, talasemię i niedokrwistość syderoblastyczną.

Czy istnieje coś takiego, jak bezpieczna dzienna dawka witaminy C?

Zalecana porcja kwasu askorbinowego dla zdrowego, dorosłego człowieka to ok. 500 mg na dobę. Jest to jednak tylko zalecenie o daleko posuniętej ostrożności. Każdy człowiek ma swoją, indywidualną normę pokrywającą dzienne zapotrzebowanie. Biorąc pod uwagę, że nie mamy możliwości samodzielnego wytwarzania tej witaminy, powinniśmy przyjmować ok. 3 000 mg kwasu askorbinowego dziennie (jeśli dopisuje nam zdrowie) do 6 000 mg w stanach chorobowych.

Należy pamiętać, że stany zapalne, chorobowe oraz przebywanie w środowisku narażającym nas na działanie toksycznych metali, czy zanieczyszczeń, wymagają dostosowania diety do zwiększonego zapotrzebowania, czyli zwiększenia dawek niezbędnych witamin. Podobnie działa zwiększony wysiłek fizyczny i życie w ciągłym stresie. Większą ilość kwasu askorbinowego powinny przyjmować kobiety w ciąży i matki karmiące, osoby chore na cukrzycę, walczące z nadciśnieniem tętniczym oraz palacze tytoniu, osoby nadużywające alkoholu.

Kwas askorbinowy łatwo zniszczyć

Witamina C jest niezwykle podatna na działanie podwyższonej temperatury. Przy ogrzaniu jej do 70oC ginie całkowicie. Oprócz tego podatna jest również na światło oraz bezpośredni kontakt z powietrzem. Przyswajanie witaminy C jest też często ograniczone ze względu na choroby przewodu pokarmowego, czy też przyjmowanie niektórych leków (w tym polopiryny i aspiryny).

Sposobem na ograniczenie ubytków witaminowych jest odpowiednia obróbka warzyw i owoców. Gotujmy je w małej ilości wody, przy czym warzywa, czy owoce wkładamy do wody dopiero wówczas, gdy jest ona już w stanie wrzenia. Najbardziej optymalne jest gotowanie na dość małym ogniu lub gotowanie na parze. Wywary warto wykorzystywać do przygotowywania kolejnych posiłków, gdyż w nich pozostaje część dobroczynnych składników z obrabianych surowców.

Witamina C jest słabo odporna na działanie niektórych enzymów (z grupy oksydaz). Są one wydzielane przez owoce i warzywa podczas ich przekrawania.

Jeśli stosujemy kwas L-askorbinowy w postaci proszku, dbajmy o to, by przechowywać go w ciemnym pojemniku (np. w butelce z brązowego szkła). Pamiętajmy, by za każdym razem szczelnie go zamykać.

Jak widać witamina C jest bardzo delikatną substancją, którą można utracić z niespotykaną łatwością. Ta przypadłość kwasu askorbinowego to główny powód, dla którego powinniśmy przyjmować spore dawki specyfiku. Szanse na przedawkowanie są bowiem raczej znikome.

Jaka postać witaminy C jest najbardziej korzystna?

Najbardziej powszechną formą przyjmowania witaminy C jest oczywiście spożywanie warzyw i owoców. Dawki kwasu są w nich jednak dość niewielkie, a spora część z nich zostaje utracona podczas przygotowania posiłku.

Inną formą zaopatrywania organizmu w tę witaminę jest zakup tabletek lub kapsułek. Jednak te, oprócz kwasu askorbinowego zawierają szereg wypełniaczy i konserwantów. W dodatku są dość drogimi preparatami.

Alternatywą jest przyjmowanie witaminy C w jej sproszkowanej postaci. Jedną z najważniejszych zalet jest jej niska cena. Preparaty w proszku są ok. dziesięciokrotnie tańsze od witaminy w tabletkach lub kapsułkach. Kolejną cechą nie do przecenienia jest lewoskrętność witaminy. Ten rodzaj, w odróżnieniu od witaminy C prawoskrętnej jest bardzo dobrze przyswajany przez organizm.

Kwas askorbinowy w proszku można dodawać do potraw stałych, a także komponować z nich napoje. Niezwykle korzystny dla zdrowia jest napój przygotowany ze szklanki wody, 1 łyżeczki kwasu askorbinowego oraz 1 łyżeczki słodzika w postaci ksylitolu lub miodu. Jeśli nie mamy możliwości spożywania dużej ilości owoców i warzyw, warto zaopatrzyć się właśnie w kwas askorbinowy w proszku. Pozwoli to nie tylko na uzupełnienie poziomu witaminy w organizmie, ale