Ryż to jeden z najpowszechniejszych pokarmów na naszej planecie. Stanowi on podstawę codziennego wyżywienia dla aż ok. 3,5 miliarda mieszkańców Ziemi. Nie każdy wie jednak, że to niezwykle popularne zboże ma aż kilkadziesiąt tysięcy odmian. Poniżej krótkie zestawienie najpopularniejszych z nich, które pozwoli Ci dokonać świadomego wyboru podczas następnej wyprawy do sklepu.

Ryż biały — najpopularniejszy

W Polsce na sklepowych półkach i w domach króluje ryż biały. Zdecydowanie nie jest to jednak najzdrowszy wybór. Biały ryż to ziarno pozbawione łuski oraz zarodka, czyli najwartościowszych jego części. W tym, co pozostaje, czyli bielmie, znajdziemy jedynie niewielkie ilości najlepszych składników ryżu, czyli witamin z grupy B, błonnika oraz minerałów, takich jak potas, cynk, magnez, manga, żelazo, wapń, jod i fosfor. Oczyszczone ziarna białego ryżu składają się głównie ze skrobi, są też w porównaniu do innych rodzajów tego zboża, praktycznie bezwartościowe.

Dieta złożona wyłącznie z białego ryżu doprowadza do choroby beri-beri, która powstaje na skutek niedoboru tiaminy (czyli witaminy B1). Ta odmiana ryżu ma też wysoki indeks glikemiczny, zatem nie sprzyja osobom zagrożonym lub już zmagającym się z cukrzycą. W związku z tym produkt ten nie jest polecany także przy odchudzaniu, w tym celu zdecydowanie warto postawić na ryż pełnoziarnisty.

Ryż biały — jak gotować

Biały ryż ma jednak pewne zalety. Po pierwsze, jest on tani. Wynika to między innymi z faktu, że oczyszczone ziarna praktycznie nie ulegają psuciu. Dzięki temu można tę odmianę przechowywać przez długi czas. Jego atutem jest też krótki czas gotowania. Z reguły wystarczy zaledwie 10-15 minut, aby cieszyć się ugotowanym, białym ryżem. Do jego niewątpliwych zalet zalicza się też lekkostrawność, jest zatem wskazany przy biegunkach, problemach żołądkowych czy innych schorzeniach wymagających łatwo przyswajalnych produktów w diecie. Dlatego też nadaje się również dla niemowląt.

Brązowy ryż, czyli ryż pełnoziarnisty

Ryż brązowy również jest łatwo dostępny na sklepowych półkach. W odróżnieniu od ryżu białego w tym przypadku mamy do czynienia z pełnym ziarnem, dlatego ta odmiana jest znacznie zdrowsza i znacznie bardziej odżywcza. Występuje on, podobnie jak biały ryż w wielu rodzajach różniących się przede wszystkim długością ziaren, gdzie te długie skutkują bardziej sypką strukturą po ugotowaniu, a krótkie kleistą. Ze względu na zawartość cennych kwasów tłuszczowych, które mogą ulegać jełczeniu brązowy ryż ma krótszy okres przydatności do spożycia niż biały. Jest także droższy. Brązowy ryż należy także zdecydowanie dłużej gotować, zazwyczaj od 30 do 45 minut.

Ryż brązowy charakteryzuje się znacznie lepszymi wartościami odżywczymi od swojego oczyszczonego kuzyna. Zawiera on aż 3,5 raza więcej błonnika niż ryż biały. Dzięki temu jest to produkt sprzyjający odchudzaniu. Dodatkowo wpływa na zmniejszenie insulinooporności i obniżenie ryzyka wystąpienia cukrzycy typu II, może więc być spożywany także przez diabetyków. W ryżu brązowym znajdziemy całą moc minerałów (takich jak wapń, potas, magnez) oraz witamin (głównie z grupy B a także witaminę E, zwaną witaminą młodości), dzięki czemu jest to doskonałe pożywienie dla osób, które zmagają się z niedoborami tych substancji.

​

Ryż czerwony

Tajemniczy ryż czerwony to kolejna odmiana, którą coraz częściej znaleźć można w polskich supermarketach. Wyjątkowy kolor jego ziarenek spowodowany jest występowaniem w ich osłonkach antocyjanów, naturalnych czerwono-fioletowych barwników (które spotkać możemy także w wielu owocach i warzywach - na przykład malinach, śliwkach, jagodach, winogronach, bakłażanach czy czerwonej kapuście), należących do grupy flawonoidów. Związki te mają wyjątkowo korzystne działanie zdrowotne. Działają antyoksydacyjnie, zapobiegając nowotworom, chorobom układu krążenia oraz procesom starzenia. Antocyjany podejrzewane są także o korzystny wpływ na inne dziedziny zdrowia, a ich właściwości wciąż są badane.

Czerwony ryż – jak gotować

Ryż czerwony należy do odmian, które mają dość długi czas gotowania (ok. 35-40 minut). Ten rodzaj ryżu odznacza się delikatną chrupkością, ma także bardzo przyjemny, lekko orzechowy i słodkawy smak.

Ryż czarny

Czarny ryż to prawdziwy superfood! Jest to gatunek, który posiada największą ilość cennych minerałów i witamin w przeliczeniu na każdą spożywaną kilokalorię. Wykazuje też najsilniejsze działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Posiada on całą gamę fitosteroli oraz znaczną ilość witaminy E, dlatego jest bezkonkurencyjny w dbaniu o piękny, młody i zdrowy wygląd naszej skóry. To naturalne remedium przeciw starzeniu się! Ponadto liczne antyoksydanty pomagają zapobiegać powstawaniu i rozprzestrzenianiu się komórek nowotworowych w organizmie.

Czarny ryż – jak gotować

Ryż czarny gotujemy podobnie jak czerwony - 35-40 minut. Również ten gatunek jest raczej chrupki oraz lekko orzechowy w smaku. Jest także nieco bardziej wytrawny od słodkawego ryżu czerwonego.

Dziki ryż – najdroższy i najbardziej wartościowy

To, co w sklepach widzimy pod nazwą „dzikiego ryżu” to tak naprawdę nie do końca ryż. Ziarna tego zboża należą do tej samej rodziny co ryż, jednak nim nie są. Jego ziarna są też bardziej podłużne.

Smak tego zboża również odbiega nieco od tradycyjnego ryżu, wielu osobom przypomina on karczochy. Ten gatunek jest także najdroższy. To, co przede wszystkim go wyróżnia to najwyższa zawartość białka (ok 15%) przy najniższej zawartości węglowodanów. Dlatego chętnie jest on wybierany przez osoby trenujące na siłowni czy stosujące dietę wysokobiałkową. Posiada także wiele związków mineralnych i witamin z grupy B, pod względem gęstości odżywczej plasuje się pomiędzy ryżem brązowym a czerwonym i czarnym. Na półkach sklepowych często znajdziemy go w postaci mieszanek z innymi odmianami ryżu (np. ryż biały z dzikim).

Dziki ryż – jak gotować

Dziki ryż to odmiana, którą gotować trzeba najdłużej — od 45 minut nawet do godziny. Ze względu na jego wysoką cenę mało kto może sobie pozwolić na jego stałą obecność w diecie, jednak warto włączyć go do swojego jadłospisu przynajmniej od czasu do czasu. To bowiem doskonałe urozmaicenie posiłków i źródło wielu korzystnych wartości odżywczych.